[tintuc]Đa số các bạn thủ khoa này đều sinh ra và lớn lên ở các tỉnh nghèo, kinh tế còn khó khăn. Vậy tại sao các bạn này đều có thể vươn lên trong học tập để đạt được những thành tích rất đáng ngưỡng mộ như vậy? Đâu là lý do của những câu chuyện này? Hãy cùng Sắc Màu Tri Thức đi tìm câu trả lời nhé.
Thống kê từ các kỳ thi tuyển sinh hằng năm, đa số các thí sinh trúng tuyển đều ở khu vực 2 nông thôn. Đặc biệt, trong top 100 thí sinh có điểm thi cao nhất nước thì phần lớn đến từ những tỉnh nghèo và không ít em có hoàn cảnh khó khăn. Trong khi đó, rất ít thí sinh ở các thành phố lớn lọt vào danh sách này.
Số liệu thống kê của Cục Công nghệ thông tin Bộ GD-ĐT cho thấy, năm 2012 đứng đầu danh sách 100 thí sinh có điểm thi Đại học, Cao đẳng cao nhất nước (từ 28,25 điểm trở lên) là thí sinh ở khu vực 1. Đó là Nguyễn Kim Phượng, quê tỉnh Lâm Ðồng, thi vào Trường Đại học Y Dược TP.HCM với tổng điểm 3 môn đạt tuyệt đối 30 điểm. Thí sinh đứng vị trí thứ 2 thuộc khu vực 2 nông thôn, em Trần Xuân Bách ở huyện Ba Vì - Hà Nội, dự thi Trường Đại học Y Hà Nội với số điểm là 29,75.
Năm 2013, Nguyễn Trọng Hùng, trường THPT Nam Khoái Châu, ở xã Đại Hưng, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên đạt thủ khoa Trường Đại học Ngoại thương, là một trong 2 thí sinh có điểm cao nhất nước (29,5 điểm).
Năm 2014, toàn quốc có 3 thí sinh thi Đại học có điểm cao nhất 29,25 thì cả ba đều ở "tỉnh lẻ". Lê Bá Tùng, thủ khoa Trường Đại học Y Hà Nội là học sinh Trường THPT Quảng Xương 1, Thanh Hóa. Phạm Đức Toàn, thủ khoa Trường Đại học Ngoại thương là học sinh Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An. Tống Hữu Nhân, học sinh Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (Vĩnh Long) thủ khoa Trường Đại học Y Dược TP.HCM.
Nhà nghèo nên... học giỏi
Từ năm 2008 đến nay, trong số 11 thủ khoa và á khoa của Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM có 9 người đến từ các tỉnh Quảng Ngãi, Trà Vinh, Đồng Nai, Tây Ninh… Tương tự, trong số 8 thủ khoa và á khoa của Trường Đại học Kinh tế - Luật TP.HCM thì cũng có tới 7 người sinh sống tại các địa bàn không phải thành phố lớn như: Bình Định, Khánh Hòa, Bình Phước, Đồng Nai…
Tại Trường Đại học Bách khoa TP.HCM, tính từ năm 2007 đến nay có tất cả 16 thủ khoa cấp trường đạt từ 28,5 đến 30 điểm. Trong số này, 13 người ở các huyện "lẻ" như: Long Thành (Đồng Nai), Phù Cát (Bình Định), Bù Gia Mập (Bình Phước), Hàm Tân (Bình Thuận)… Mới đây nhất, một trong 2 thủ khoa của trường năm 2014 cùng đạt 28,5 điểm là Trần Văn Cường ở thôn Trung Nam, xã Trung Lễ, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Thủ khoa này đồng thời còn là Á khoa của Trường Đại học Y Hà Nội với 29 điểm. Đặc biệt, Cường có hoàn cảnh vô cùng khó khăn.
Thủ khoa Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM năm nay là Phạm Thị Ngọc Biển (tỉnh Đắk Lắk) cũng xuất thân từ một gia đình khó khăn khi cha mất sớm, 3 anh em ăn học dựa vào gánh hàng đậu hũ của mẹ. Chân dung thủ khoa 28,5 điểm của Trường Đại học Quy Nhơn năm nay là Võ Văn Nam cũng thuộc gia đình nông dân cận nghèo thuộc xã Cát Trinh, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Trần Anh Tuấn, thủ khoa khối B Học viện Quân Y năm 2014 cũng xuất thân từ một gia đình nghèo ở Thanh Hóa có cha mẹ làm phụ hồ, bốc vác, gia đình diện hộ nghèo của xã.
Năm 2013, câu chuyện về thủ khoa Trường Đại học Y Hà Nội Nguyễn Hữu Tiến (29,5 điểm) cũng gây xôn xao dư luận. Tiến sinh ra trong gia đình thuần nông ở huyện Ứng Hòa (Hà Nội), vì gia cảnh khó khăn nên người cha phải mưu sinh khắp nơi, chấp nhận sống trong ống cống để kiếm tiền nuôi con học hành…
Động lực phấn đấu và mục đích khác nhau
Lý giải hiện tượng nói trên, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ GD-ĐT) Quách Tuấn Ngọc cho rằng: "Do những năm thi 3 chung, việc ra đề của Bộ không đánh đố và sát với chương trình phổ thông nên học sinh nông thôn chăm chỉ là có cơ hội đạt được điểm cao. Trước đây, khi đề thi ra theo bộ đề thì chỉ những em có điều kiện ôn luyện ở thành phố mới có khả năng đỗ điểm cao".
Cùng quan điểm này, ông Nguyễn Hà Tiên, giảng viên Trường Đại học Tài chính - Marketing nhận xét: "Trước hết, đó là các em có tố chất thông minh, học giỏi, ham học từ bé. Điều tiếp theo, đề thi Đại học của Bộ những năm gần đây bám sát kiến thức trong sách giáo khoa cho nên các em không cần luyện thi, chỉ cần tự học và bám sát chương trình ở các môn thuộc khối mình thi là đủ". Ông Tiên còn cho rằng vì ở những vùng quê xa, học sinh ít bị ảnh hưởng từ nhiều mối quan tâm khác như các em ở các thành phố lớn, chẳng hạn học thêm tiếng Anh, tin học, tham gia các hoạt động vui chơi giải trí…
Ông Lê Hữu Lập, thành viên Hội đồng tuyển sinh Học viện Công nghệ bưu chính viễn thông khẳng định: "Bây giờ tìm được thủ khoa là con nhà giàu khó lắm. Đa số học sinh nông thôn, con nhà nghèo có động lực phấn đấu rõ rệt. Hơn nữa, ở nông thôn các em chỉ có tiêu chí là học, ngoài chuyện phải làm việc giúp đỡ gia đình. Còn học sinh thành phố có điều kiện hơn nhưng các em cũng có nhiều mối quan tâm hơn nên thời gian dành cho việc học ít hơn. Các cụ đã nói, khổ luyện thành tài. Vì thế ở rất nhiều gia đình nghèo nhưng con cái lại học rất giỏi".
Lãnh đạo một trường chuyên tại TP.HCM nhận định: "Thường học sinh hoàn cảnh khó khăn có tâm niệm phải học thật giỏi để thoát nghèo, thoát cuộc sống cơ cực, nên động lực học tập của các em rất lớn".[/tintuc]
